Lanlon.

Mentale gezondheid

Je gedachten zijn een groot goed. Wat betekent het voor jou ‘Je gedachten op orde hebben’? Is dat wanneer je het geheel overziet? Wanneer je jezelf en je omgeving kan bekijken vanuit ontspanning? Is het wanneer je wel of juist niet de rust hebt om naar je eigen innerlijke stem te luisteren? Wat ervaar jij als jouw norm van gezond zijn in gedachten?

Het is een mooie kunde om goed in je vel te zitten, om je gedachten op orde te hebben, om bij jezelf te blijven in een maatschappij die vele verwachtingen oproept. Vele medelanders ervaren een bedrukkende verwachting vanuit het gezin, de maatschappij, de werkomgeving of vanuit zichzelf.

Welke eisen stel je aan jezelf of worden er aan je gesteld? Zijn deze degene die je een geestelijke gezondheid opleveren?

Kun je dit inschatten voor de ander? Degene die je ondersteund zal zijn eigen maatstaf van gezond zijn in gedachten ervaren. Kun je hierover sparren? Kun je herkennen welke ondersteuning wenselijk is en leverbaar is door jou, een ander of de professionele zorgverlening? Daarnaast werkt vooral bij dat wat we denken dat het niet werkt om te vertellen wat ze ‘moeten’ doen, maar dat ze het zelf willen.

Er zijn vele mensen die aan psychische problemen lijden. Verwaarlozing, verminking, isolatie en de weg naar een gezond denken is bij vele medelanders een enorme opgave.

Bij jezelf en degene die je ondersteund is deze uitdaging in het leven een gegeven. Daarnaast kunnen personen extra uitdagingen krijgen, door ziekten die het denken aantasten (zoals bijvoorbeeld alzheimer) of een extra opgave geven (zoals bijvoorbeeld bij veel pijn of verminkingen).

Je gedachten op orde hebben, goed in je vel zitten, gezondheid in gedachten ervaren is een groot goed.

De eerste stap hoe je andere mensen of jezelf hierin kunt ondersteunen, is door te bedenken met welk gedrag je klaar bent met het huidige gedrag. Daar kun je dus naar vragen door bijvoorbeeld de vraag: “Waar heb je op dit moment last van (van het huidige gedrag)?” Het gaat er minder om dat ze vertellen waarom ze het zouden willen veranderen, maar dat ze zichzelf meer vertellen over de verschillende redenen waarom ze het anders willen. Daar kun je dus naar vragen én je kunt ze tussen de regels door horen en teruggeven. Een vraag die je zou kunnen stellen is: “Wat maakt dat je het huidige gedrag wil veranderen?” of “Wat zou het je opleveren als je het huidige gedrag zou veranderen?”

Het is minder praktisch dat je vertelt hoe een ander het anders zouden kunnen doen én dat ze het kunnen…. Het is effectiever dat ze aan zichzelf uitleggen waarom ze denken dat ze het kunnen en hoe ze het voor zich zouden zien. Hier kun je achter komen wanneer je de juiste vragen stelt. Een vraag zoals bijvoorbeeld: “Wanneer is het je eerder gelukt om gedrag te veranderen? En welke kwaliteiten van jezelf hebben jou toen geholpen, die je nu ook in zou kunnen zetten?”

Gezond blijven in geest; gedachten

Zingeving

Zoals in het beschrijven van ‘ wat is gezondheid’ naar voren komt, is zingeving onderdeel van de waarde die je zelf aan je eigen gezondheid geeft. Zingevingsvraagstukken zijn vragen die te maken hebben met “Wat is voor mij van waarde? Wat geeft of ontneemt mij waarde? , maar ook vragen als “Waarom overkomt mij dit? Kan en wil ik dit nog wel? Hoe moet ik hiermee omgaan? Hoe gezond van gedachten dien ik (of de ander) te zijn om de zingeving te kunnen bepalen?”

Zingeving is waardevol. De mogelijkheden van zingeving kunnen veranderen door de zorgbehoefte of het verstrekken van zorg. Ook kan je visie op de zin van het leven veranderen door de veranderende of actuele situatie. Stilstaan bij zingevingsvragen als doel van je bijdrage aan de mens in het algemeen, aan jezelf of degene voor wie zorgt in het bijzonder, maken dat je bewuster in het nu bent.

Op bijvoorbeeld https://centrum-levensvragen.nl/ kun je informatie vinden en een telefoonnummer om over zingeving en persoonlijke waarden spreken. Wanneer jij of degene die je ondersteund, ondersteuning nodig hebt, kun je deze vragen aan vrienden, familie of instanties die hierin ondersteunen. Een ander voorbeeld is www.geestelijkeverzorging.nl . Zij hebben op hun site doorverwijzingen naar specifieke doelgroepsondersteuning. Bijvoorbeeld het Kenniscentrum kinderpalliatieve zorg (kinderpalliatief.nl).

Ook kun je uiteraard naar de huisarts gaan. De huisarts is een centraal aanspreekpunt van vragen. Zij kunnen doorverwijzen naar instanties. Bij veel problemen in het dagelijks leven kan de huisarts bijv. doorverwijzen naar de praktijkondersteuner van de GGZ. Ook kun je zelf rechtstreeks diverse stappen nemen.

brown textile on black metal bench
brown textile on black metal bench

Omgaan met verlies

Wanneer een ander ondersteuning nodig heeft, heeft dit veelal met een verlies te maken. Wanneer je als zorgverlener/mantelzorger ziet dat degene die je ondersteunt verlies of rouw ervaart, kan dat ook impact hebben op jezelf. Dit staat nog los van het proces dat je zelf doorloopt, door het zien van het verlies van de zorgvrager. Hoe kun je als zorgverlener/mantelzorger in zo’n situatie het beste aansluiten bij de wensen van de zorgvrager? Hoe ga je om met je eigen gevoelens?

In bijgaand stuk leer je hier meer over. Omgaan met verlies.docx

www.Agora.nl is een organisatie die ondersteund bij passende palliatieve ondersteuning en zorg aan mensen in de laatste levensfase en hun naasten. Zij beseffen dat dit maatwerk is en stellen dat kwaliteit van leven voorop staat. De mens staat centraal en niet de ziekte. Maatwerk vraagt optimale samenwerking tussen zorg en het sociaal domein (jou als mantelzorger en o.a. de overige naasten), met aandacht voor de vier dimensies van de palliatieve benadering: fysiek, sociaal, psychisch en zingeving. De tools en producten van Agora dragen bij aan kennis en bewustwording. Deze zijn bedoeld voor ook voor jou als mantelzorgers of vrijwilligers die ondersteuning en zorg verlenen aan mensen in de palliatieve fase en hun naasten. Alle materialen zijn te downloaden via onze website en rechtenvrij te gebruiken.

Zo kun je bij hen online documenten vinden met titels als; Welke vragen kan iemand hebben in de palliatieve levensfase? De palliatieve benadering; met wie kan ik samenwerken (overzicht) of met wie kan ik lokaal samenwerken? (Invulschema) Palliatief, maar nog (lang) niet terminaal. Zingevingsvragen, bij wie kun je terecht? Zingeving in de huisartsenpraktijk. Ook kun je er verwijzingen vinden naar gerichte zingeving films, bijvoorbeeld bij Parkinson, bij COPD